بررسی فراسنجه‌های ژنتیکی و محیطی بر وزن بیده و خصوصیات الیاف پشم گوسفند بلوچی

وزن بیده ناشور مربوط به 13758 رأس دام حاصل از 491 قوچ و 8109 میش در طی 28 سال  (1362 تا 1389)، از گله‌های یک و دو ایستگاه اصلاح نژاد عباس‌ آباد، در جمع به تعداد 47672 رکورد، بررسی شدند. همچنین،  صفات کیفی الیاف پشم  تعداد 926 راس گوسفند شامل 13 قوچ،  423 میش و 490 رأس از نتاج آن ها  اندازه­گیری شد. اثر عوامل ثابت، جنس، سال و فصل پشم‌چینی، نوع زایش (تک قلو، دو قلو و چند قلو) و اثر گله (گله یک و دو) بر وزن بیده و خصوصیات پشم ارزیابی شد. سال تولد اثر معنی­دار بر اکثر صفات به جز درصد الیاف حقیقی، هتروتیپ، مدولا دار و درصد الیاف با قطر بین 40 تا 50 میکرومتر داشت. وزن بیده ناشور و طول دسته الیاف در جنس نر بیش تر از ماده ها بود. سال و فصل پشم چینی تنها وزن بیده ناشور را تحت تاثیر قرار داد. میانگین قطر الیاف دو گله ایستگاه عباس آباد با هم اختلاف معنی­دار داشتند. تجزیه مؤلفه­های ژنتیکی وزن بیده ناشور با مدل دام تکرار­پذیر و صفات کیفی بیده  با مدل دام، برآورد گردیدند. میزان وراثت­پذیری و تکرار­پذیری وزن بیده ناشور به ترتیب 0/13 و 0/27 محاسبه گردید. وراثت­پذیری طول دسته الیاف، بازدهی شستشو، میانگین قطر الیاف، ضریب تغییرات قطر الیاف در نمونه، درصد الیاف حقیقی، درصد الیاف مدولا­دار و درصد الیاف هتروتیپ به ترتیب 48/0،  23/0، 0/32، 0/24،  0/65، 0/20 و 0/16  محاسبه شدند. متوسط ارزش­های اصلاحی از سال 1352 تا 1389 افزایش 2/93 گرم به ازای هر سال را نشان داد. نتایج نشان دادند که انتخاب برای افزایش وزن بدن در طی 28 سال منجر به افزایش مقدار وزن بیده ناشور گردیده است، اما تأثیری بر صفات کیفی نداشته است. بنابراین، در صورت استفاده از صفات کیفی در برنامه‌های اصلاح نژاد منجر به بهبود کیفیت الیاف خواهد شد.